Deutsche Welle: Ελεύθερη πρόσβαση σε επιστημονικά περιοδικά;

για τη Deutsche Welle:
Zulfikar Abbany / Ηλίας Αντωνιάδης,
Yπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη

Αυξάνονται οι φωνές κατά των ακριβών ηλεκτρονικών συνδρομών σε εξειδικευμένα επιστημονικά περιοδικά και υπέρ της δωρεάν πρόσβασης στο περιεχόμενο και τα αρχεία τους μέσω διαδικτύου.

Το περιοδικό Nature Medicine είναι ένα από τα πιο σημαντικά επιστημονικά περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας παγκοσμίως. Eπί σειρά ετών οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε δημοσιεύεις που αφορούσαν σημαντικές ανακαλύψεις, έπρεπε να καταβάλουν σε πολλές περιπτώσεις αναγκαστικά ετήσια συνδρομή. Πολλές φορές για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ένα και μόνο ειδικό άρθρο που ήθελαν να διαβάσουν έπρεπε να πληρώσουν υψηλά ποσά για να αποκτήσουν δικαιώματα χρήσης σε όλο το περιεχόμενο του περιοδικού. Η κατάσταση αυτή αρχίζει σταδιακά να αλλάζει. Πολλοί αναγνώστες επιστημονικών περιοδικών, πανεπιστημιακοί, φοιτητές, ειδικοί αλλά και επαγγελματίες που ενδιαφέρονται για συγκεκριμένα μόνο κείμενα δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν μεγάλα ποσά για να έχουν πρόσβαση.

«Χρειάζεται να αλλάξουμε το επιχειρηματικό μας μοντέλο. Θα πρέπει πλέον να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους ώστε να επιβιώσουμε απέναντι στις νέες τάσεις της αγοράς» επισημαίνει ο Χουάν Κάρλος Λόπεζ, αρχισυντάκτης του Nature Medicine στην Deutsche Welle.

Μέλη της ακαδημαϊκής και επιστημονικής κοινότητας σε όλο τον κόσμο θέτουν το εξής ερώτημα: Η πληροφορία και η γνώση θα πρέπει να μένουν στενά περιορισμένες στην επιστημονική κοινότητα ή απεναντίας θα πρέπει είναι άμεσα προσβάσιμες και χωρίς κόστος σε όλους τους αναγνώστες;

Δωρεάν ανάγνωση για τους χρήστες

O Xoυάν Κάρλος Λόπεζ, αρχισυντάκτης του περιοδικού Nature Medicine

Οργανισμοί όπως το WelcomeTrust, το Ιατρικό Ινστιτούτο Howard Hughes Medical καθώς και η επιστημονική κοινότητα Max-Planck στη Γερμανία ασκούν έντονες πιέσεις ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να διαβάζουν τα επιστημονικά άρθρα δωρεάν. Ήδη σε αρκετά επιστημονικά περιοδικά υψηλής ποιότητας το αναγνωστικό κοινό έχει δωρεάν πρόσβαση στο περιεχόμενο τους, εν όλω ή εν μέρει.

Εντούτοις, o Λόπεζ έχει διαφορετική άποψη: «Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα θέλουν να πληρώσουν επιπλέον χρήματα για να διαβάσουν τα άρθρα των επιστημόνων, αλλά και εξειδικευμένων δημοσιογράφων με μακρόχρονη εμπειρία στο χώρο, διότι θεωρούν πως υπερέχουν έναντι των υπόλοιπων που ασκούν γενική δημοσιογραφία. Οι αναγνώστες θεωρούν πως για τα επιστημονικά περιοδικά οι συνδρομές είναι αναγκαίες, προκειμένου να συνεχίσουν να υπάρχουν. Το ίδιο εκτιμούν και πολλά πανεπιστήμια, τα οποία θεωρούν πως πρέπει να πληρώνουν χρήματα για τις συνδρομές σε υψηλού επιπέδου επιστημονικά έντυπα». Πρόκειται για έναν τρόπο ενίσχυσης του έργου τους αλλά και της βιωσιμότητας τους.

Kίνδυνος για μείωση της ποιότητας;

Η πρόσβαση στη γνώση θα πρέπει να είναι δωρεάν η επί πληρωμή;

Επιστήμονες και εξειδικευμένοι δημοσιογράφοι που αρθρογραφούν σε επιστημονικά έντυπα υποστηρίζουν πως με την ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση του κοινού στο περιεχόμενο επιστημονικών περιοδικών ,τα κείμενα ενδέχεται να είναι πιο φτωχά από άποψη επιστημονικής αρτιότητας και βάθους.

«Ήδη βλέπουμε σε πολλά άρθρα επιστημονικών περιοδικών όπου η πρόσβαση είναι δωρεάν για το κοινό να στερούνται στοιχείων επιστημονικής έρευνας και ανάλυσης. Η διαδικασία σύνταξης αλλά και διόρθωσης των επιστημονικών κειμένων είναι φτωχότερη στα περιοδικά που δεν έχουν συνδρομές, σε αντίθεση με τα συνδρομητικά περιοδικά επιστημονικού περιεχομένου» τονίζει ο Λόπεζ.

Ουδέτερη επιστήμη …

Δημοσιεύτηκε στην ΑΥΓΗ, την Τετάρτη 06/12/2009

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ

Στη Φαλούτζα, διαβάζουμε, 15-πλασιάστηκε η εμφάνιση καρκινικών όγκων στα μικρά παιδιά, σε σχέση με τις στατιστικές που υπάρχουν από τότε που άρχισε ο πόλεμος στο Ιράκ. Δεν είναι τυπογραφικό λάθος, ναι, είναι δεκαπέντε φορές επάνω τα κρούσματα. Για όποιους και όποιες έχουν την παραμικρή εξοικείωση με αριθμούς, ο δεκαπενταπλασιασμός ενός δείκτη, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, είναι σχεδόν απίστευτος. Η είδηση πέρασε σε ένα μικρό μονόστηλο, και μάλιστα έγραφε ότι ορισμένοι(;) γιατροί θεωρούν ότι το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό, δεν μπορεί να προέρχεται μόνο από τους βομβαρδισμούς, τον λευκό φώσφορο και το απεμπλουτισμένο ουράνιο, αλλά και από άλλους παράγοντες, όπως το άγχος των μητέρων! Και μετά, η είδηση χάθηκε.